Foto: Jan de Bruin
Volgens de Romeinse schrijver Plinius de Oudere uit de eerste eeuw n.C. zijn zowel de schilderkunst als de beeldhouwkunst geboren uit liefde. Hij schreef over een Korintische pottenbakkersdochter die innig hield van een soldaat. De avond voor hij naar het slagveld moest, trok zij zijn schaduw over op de muur om hem bij zich te houden. Dit zou het eerste schilderij ter wereld zijn. Haar vader maakte het eerste beeld van klei om haar verdriet te verzachten. Hij vulde het silhouet van de soldaat in met pottenbakkersklei, boetseerde zijn gelaatstrekken en stookte het portretreliëf net zoals zijn potten. Samantha Thole is dol op dit verhaal, omdat het vertelt over de samenhang tussen schilderen en sculptuur. Het is ook een prachtige illustratie van de relatie tussen herinnering, verbeelding en materiaal. Dat vormt voor haar het hart van haar kunstwerken.
Zij is als kunstenaar geschoold in traditionele schildertechnieken en combineert haar vaardigheden met het idioom van de hedendaagse beeldende kunst. Samantha Thole heeft een grote interesse voor de klassieke oudheid en de middeleeuwen. De geschiedenis van het verre verleden is voor haar een heerlijke speeltuin. Tijdens haar masteropleiding aan het Sandberg Instituut volgde zij een werkperiode aan het Europees Keramisch Werkcentrum in ’s-Hertogenbosch. Sindsdien is de keramiek de leidraad in haar beeldende carrière.
Zij gebruikt graag de archetypische oervorm van de vessel, een Engels woord dat haast onvertaalbaar is naar het Nederlands omdat het zowel schip, drager, bloedvat, als beker, schaal of vaas kan betekenen. Sommige kunstwerken komen pas volledig tot hun recht door interactie met het publiek. Zo verandert bijvoorbeeld een drinkbeker met grote beschilderde ogen in een masker wanneer je eruit drinkt. Door deze performatieve handeling lijkt de drinkbeker in een mens te veranderen en wordt de toeschouwer zelf een vessel.
Haar werken hebben impact op allerlei niveaus: ze roepen op tot intieme en persoonlijke associaties, onder meer doordat de vorm vaak gebaseerd is op haar eigen lichaam. Maar daarnaast zetten ze aan tot denken over maatschappelijke verhoudingen en zelfs tot associëren over het sublieme en monumentale. Door het stoken van keramiek, een haast alchemistisch proces waarbij zachte kneedbare klei verandert in waterdicht en sterk aardewerk, ontstaan vormen die persoonlijke verhalen vertellen en tegelijk een universele resonantie hebben. Kunsthistorici spreken wel over pittura eterna, de eeuwige schilderkunst. Maar Samantha Thole is ervan overtuigd dat er juist een vorm van onsterfelijkheid huist in klei.